बँेसीसहर (लमजुङ), पुस ११ –

हिउँदको चिसो सुरु भएसँगै लमजुङको हिमाली भेगमा राखिएका भेडीगोठ बेँसी झार्न थालिएको छ ।

चिसो बढ्न थालेपछि अहिले भेडीगोठ बस्ती नजिकैका डाँडामा सारिएको हो । पुख्र्यौली चलन र पेसा पहिले भन्दा केही घटेपनि लमजुङमा अझै भेडीगोठ छन् । अघिल्लो वर्षको तुलनामा यो वर्ष अलि पहिले नै भेडीगोठ बेँसी झारिएको हो । उत्तर–पश्चिम लमजुङका भेडीगोठ लमजुङ, मनाङ र कास्कीको सिमाना लमजुङ हिमालको काख दूधपोखरीस्थित थुर्जुलेकमा राखिन्थे ।

हाल लमजुङको भुजुङ, पसगाउ, सिङ्दी, घनपोखरा, ताघ्रिङ, घलेगाउँ लगायतका गाविसमा भेडीगोठ छन् । जिल्ला पशुसेवा कार्यलय लमजुङका अनुसार ती भेडीगोठमा १० हजारभन्दा बढी भेंडाबाख्रा रहेको अनुमान छ । लमजुङमा भेडीगोठ ६ महिना लेक र ६ महिना बेँंसीमा राख्ने गरिन्छ ।

प्रायः परिवारको कुनै एक सदस्य मात्रै भए पनि भेडीगोठमा बस्ने गर्छन् । भेडीगोठमा बस्दा जुकाले निकै सताउने ताघ्रिङका अमरजङ गुरुङ बताउनुहुन्छ । लेकमा बस्दा भेडीगोठसँगै भँैसी पनि राखिन्छ ।

लेकमा रहँदा भैँसीेले दिएको दूधबाट प्रशस्त घीउ, मोहीको रोटीलगायतका अन्य दूधको परिकार बनाउने गरिन्छ । हिउँदमा बँेसी झारिएका भेडागोठले खेतबारी मोल्ने काम गरिन्छ । अहिले बस्ती नजिक सारिएको भेडीगोठ पुनः वैशाख जेठदेखि लेकमा फर्काइन्छ ।
परम्परागत भेडीगोठ पछिल्लो समय दुर्लभ हुन पुगे पनि पर्यटकको आर्कषण भने बनिरहेको छ । लमजुङको उत्तरी भागमा रहेका भेडीगोठ हेर्न कै लागि पनि पर्यटक आउने गरेको पर्यटन व्यवसायी बताउँछन् ।

लमजुङका ग्रामीण भेगका बासिन्दाले भेंडापालन व्यवसाय अङ्गाल्दै आए पनि आधुनिक र व्यावसायिक रुप भने पाउन सकेको छैन । प्रशस्त घाँसे मैदानको खर्क हुँदा हुँदै पनि गोठाला र आधुनिक प्रविधिको अभावमा भएका भेडीगोठ पनि बिलाउँदै गएका हुन् ।

भेडापालन कम हँुदै गएकाले लमजुङको उच्च भेगमा रहेको राडीपाखी बुन्ने पेसा पनि विस्तारै सङ्कटमा पर्न थालेको छ । – रासस