बारा,पुस ११–

लामो समयदेखि प्रहरीको खोजी सूचीमा रहेका जनतान्त्रिक तराई मुक्ति मोर्चा (ज्वाला समूह) का बारा जिल्ला कमाण्डर विजय पटेल भारतको रक्सौलबाट पक्राउ परेका छन् । लुकिछिपी बस्दै आएका फेटा निवासी ४० वर्षीय पटेललाई भारतीय प्रहरीले पक्राउ गरी मध्य क्षेत्रीय प्रहरी कार्यालय हेटौंडाको सादा पोसाकका टोलीलाई ‘ह्यान्न्ड ओभर’ गरेको थियो । त्यसपछि क्षेत्रको उक्त टोलीले जिल्ला प्रहरी बारालाई बुझाएपछि पटेललाई थप अनुसन्धानको लागि हिरासतमा राखिएको हो ।

२०६६ बैशाख १७ मा कलैया १० निवासी शिक्षक प्रदीप तिमल्सिनाको हत्यामा उनी संलग्न रहेको प्रहरीको मुद्दा अभिलेखमा उल्लेख छ । नेरामावि फेटाबाट बिहानीको कक्षा लिएर घर फर्किँदै गर्दा तिम्लिसेनाको फेटा-१ स्थित सडकमा गोली हानी हत्या गरिएको थियो ।

‘पटेलमाथिको मुद्दा मुल्तबीमा छ । त्यसैले थप अनुसन्धानको लागि हिरासतमा राखिएको छ,’ मुद्दा अनुसन्धान अधिकृत प्रहरी निरिक्षक खगेन्द्र धमलाले भने, ‘हत्याबाहेक उनीमाथि जबरजस्ती चन्दा असुली, धम्कीलगायतको मुद्दमसमेत भएकाले विस्तृत छानबिन भइरहेको छ ।’

प्रहरीका अनुसार उक्त हत्यामा बारा–पर्साका सैन्य कमाण्डर अग्नी भनिने सुनिल जैसवालसमेत संलग्न रहेकोमा उनी सर्वस्व कैद सजायअन्तर्गत जेल जीवन बिताइरहेका छन् ।

सुनिललाईसमेत भारतको आदापुरबाट नारायणी अञ्चल प्रहरी कार्यालय वीरगन्जका तत्कालीन प्रमुख बरिष्ठ प्रहरी उपरीक्षक सर्वेन्द्र खनालले पटना प्रहरीको सहयोगमा पक्राउ गरेका थिए । तिमल्सिनाको हत्याबाहेक २०६६ पुस २२ मा गंजभवानीपुरमा चार माओवादी कार्यकर्ताको हत्या गरी भारतमा बस्दै आएका थिए ।

यसरी पातलिँदै छ भूमिगत समूह
मध्य तराईको बारा, पर्सा र रौतहटमा सशस्त्र समूह पातलिएका छन् । समूहभित्र आन्तरिक कलह, विभाजन, अन्य पार्टीमा प्रवेश र कतिपय समूह वार्ताबाट राजनीतिको मुल धारमा आएकाले पातलिएका हुन् । केही वर्षयता समूह पातलिएपछि हिंसात्मक गतिविधिसँगै धम्की र जबरजस्ती चन्दा असुली कम भएकाले सर्वसाधारणले राहत महसुस गरेका छन् ।

कतिपय सशस्त्र समूहका कार्यकर्ता व्यवसाय, खेतिपाती र जागिरे भएका छन् । बार एसोसिएसनका पूर्व अध्यक्ष परमहंश केशरीले पहिलो संविधानसभादेखि जन्मिएका ती संगठनहरु दोस्रो संविधानसभा अर्थात ६ वर्ष यता सेलाएकोले जनजीवन सहज बनेको बताउँछन् ।

तराई मुक्ति मोर्चाका तत्कालीन केन्द्रीय संयोजक पर्साका प्रह्लाद गिरीसहितका भूमिगतका कतिपय कार्यकर्ताहरु उक्त मोर्चा त्याग गर्दै दोस्रो संविधानसभा निर्वाचनअघि एमाओवादी पार्टीमा प्रवेश गरे ।

जनकपुर बम विस्फोटका नाइके तथा यी क्षेत्रमासमेत हिंसात्मक घटनामा सिक्रिय धनुषाका राजन मुक्ती भनिने रञ्जित झा भारतको पटनाबाट पक्राउ परे । यसैगरी बारामा माओवादीका ४ कार्यकर्ताको हत्यामा संलग्न तराई मुक्ति मोर्चाका केन्द्रीय सदस्य अग्नी भनिने सुनिल जयसवाल पक्राउ परेर जेल गए ।

जयसवाल र झा सबै भन्दा माथिल्लो तहका थिए । यसबाहेक फौजदारी अपराध अन्तर्गतका मुद्दा रहेका एक दर्जन भन्दा बढी नेता कार्यकर्ता प्रहरीको फन्दामा परी कानुनी दायरामा आइसकेका छन् ।

सुरक्षा स्रोतका अनुसार केही वर्षयता भूमिगत समूहमा सक्रिय बारा, पर्सा र रौतहटका ९ अगुवा कार्यकर्ताको सिमापारी गाउँ सहरमा हतियारधारी समूहको आक्रमणबाट मृत्यु भइसकेको छ ।

‘ती संगठनहरुमा आफैंमा मार्ने र मर्ने क्रमसँगै सुरक्षा कारबाहीसमेत तीब्र भएपछि उनीहरुमा त्रास बढेको एक सुरक्षा अधिकारीले बताए । बारा, पत्रहटी गाविसका २५ वर्षीय विनोद कुसवाहा सात बर्ष अघि रौतहट सदरमुकाम गौर सिमावर्ती भारतीय सहर बैरगनियामा आफ्नै कार्यकर्ताको असहयोगले मारिएपछि यस क्षेत्रमा भूमिगत संगठनका कार्यकर्ताको हत्याको श्रृङ्खला सुरु भएको थियो ।

जयकृष्ण गोइत नेतृत्वको अखिल तराई मुक्ति मोर्चाका क्षेत्रीय कमाण्डर कुशवाहाको हत्यापछि जिल्लाको अमृतगंज गाविस २ का जनतान्त्रिक तराई मधेस मुक्ति क्रान्तीकारी पार्टीका अवधलाल चमार, हर्दिया गाविस २ का बच्चा यादव, सिसवा महेशपुर गाविस ८ का जनतान्त्रिक तराई मुक्ति मोर्चाका प्रकाण्ड भनिने शेखर सिंह, पर्सा जिल्लाका तुफान सिंह भनिने छोटेलाल पटेल र रौतहट पेटभर्वा गाविसका जनतान्त्रिक तराई मधेस मुक्ति टाइगर्सका कार्यकर्ता रणबीर सिंह भनिने प्रभु पटेल पनि भारतमा नै मारिएका थिए ।

अज्ञात हतियारधारी समूहको गोली प्रहारबाट मारिएका चमारको शव प्रहरीले सिम्रौनगढ पारिको अगरवा गाउँमा वेवारिसे अवस्थामा फेला पारेको थियो भने यादवको छौडादानो, प्रकाण्ड र तुफान सिंहको रक्सौल र रणवीर सिंहको शव भारतीय सीमावर्ती सहर घोडासहन नजिक शव फेला परेको थियो । यसैगरी बाराकै पिप्रा विर्ताका जितेन्द्र तिवारी र इनर्वासिराका मुन्ना अन्सारी वारि नै प्रहरी कारबाहीमा मारिएका थिए ।

प्रहरीका अनुसार भूमिगत समूहका अन्य कार्यकर्तामा बारा भलुही गाविस ७ का १८ वर्षीय भीम र मुन्नाको नामबाट चिनिएका संगीना दास तत्वा, प्रसौनी गाविस ३ का सुभाषचन्द्र बोस, रकी नामबाट हिंसात्मक गतिविधिमा संलग्न प्रमोद साह तेली र नरही ८ बेलाहीका चन्दन भगत, भलुहीभर्वलिया गाविस १ का गोइत समूहका कार्यकर्ता राजकुमार कुर्मी र ज्वाला सिंह नेतृत्वको मधेस तराई मुक्ति पार्टीका कार्यकर्ता बारुद्ध सिंह उपनामका कृष्ण पटेल, क्रान्ति भनिने पन्नालाल सहनी रहेका छन् ।

पर्साको लिपनीविर्ता गाविस ८ का चौहान सिंह भनिने रवीन्द्र पटेल र पर्साका सहायक प्रजिअ बलबहादुर मल्लमाथि गोली हान्ने भूमिगत संगठनका बारा, सुखीपथरा गाविस-८ का भुलावनकुमार पासवान पक्राउ परी जेलमा छन् ।